Yeşil ve sürdürülebilir finans, finansal işlemlerin ve yatırımların çevresel ve sosyal etkilerini dikkate alarak, ekonomik büyümeyle çevresel ve toplumsal sürdürülebilirlik arasındaki dengeyi kurmayı amaçlayan bir yaklaşımdır. Çevresel ve toplumsal sorunların, kaynakların sürdürülebilir kullanımının ve insan refahının korunması amacıyla finansal sektörde değişiklik yapmayı hedefler.
Yeşil Finans: Yeşil finans, çevre dostu projelere ve işletmelere yatırım yapmayı, enerji verimliliği, temiz enerji üretimi, su kaynakları yönetimi gibi çevresel konuları desteklemeyi amaçlayan bir finansal yaklaşımdır. Bu; yeşil tahviller, yeşil krediler ve yeşil fonlar gibi finansal araçlar kullanarak gerçekleştirilebilir. Yeşil finans, iklim değişikliği ve çevresel sürdürülebilirlik gibi çevresel sorunlarla mücadelede önemli bir rol oynamaktadır.
Sürdürülebilir Finans: Sürdürülebilir finans, finansal kararların sadece ekonomik getiriyi değil, aynı zamanda çevresel ve toplumsal etkileri de göz önünde bulundurmasını teşvik eder. Bu yaklaşım, çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine dayalı yatırım yapmayı destekler. Sürdürülebilir finans, finansal kurumların sürdürülebilirlik ilkelerini iş süreçlerine ve karar verme süreçlerine entegre etmelerini teşvik eder. Buna örnek olarak ESG fonları, sürdürülebilir kredi değerlendirmeleri ve sosyal etki yatırımları gösterilebilir.
Yeşil ve sürdürülebilir finans, çevresel sorunların hafifletilmesi ve toplumsal refahın artırılması amacıyla finansal sektörün daha sorumlu bir şekilde hareket etmesini teşvik etmektedir. Bu yaklaşım, hem yatırımcılar hem de şirketler için uzun vadeli sürdürülebilirlik ve risk azaltma fırsatları sunar.
Sürdürülebilir finans ve bankacılık, finansal kurumların ve bankaların sürdürülebilirlik prensiplerini ve çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerini iş modeli ve operasyonlarına dahil etmeye odaklanan bir yaklaşımı ifade eder. Bu yaklaşım, finansal sektörün çevresel ve toplumsal sorumluluklarını yerine getirmesini ve aynı zamanda ekonomik getirilerini artırmasını hedefler. İşte sürdürülebilir finans ve bankacılıkla ilgili bazı önemli noktalar:
- ESG Kriterleri: Sürdürülebilir finans ve bankacılık, finansal kararların çevresel (Environment), sosyal (Social), ve yönetişimsel (Governance) faktörleri göz önünde bulundurması gerektiği ESG kriterlerine dayanır. Bu faktörler, şirketlerin çevre etkileri, çalışan hakları, yönetim kalitesi ve etik iş uygulamaları gibi konuları içerir.
- Yeşil Krediler ve Yeşil Tahviller: Bankalar, yeşil projelere veya çevresel sürdürülebilirlikle ilgili projelere finansman sağlamak amacıyla yeşil krediler ve yeşil tahviller gibi özel finansal araçlar sunarlar. Bu araçlar, çevresel yatırımları desteklerken aynı zamanda yatırımcılara çevresel etkileri değerlendirme ve izleme fırsatı sunar.
- Sürdürülebilir Kredi Değerlendirmeleri: Bankalar, müşterilerinin ESG performanslarını değerlendirebilir ve sürdürülebilirlik kriterlerini kredi verme süreçlerine dahil edebilirler. Bu, sürdürülebilir işletmelerin finansmana daha kolay erişim sağlamasına yardımcı olur.
- Sosyal Etki Yatırımları: Sürdürülebilir bankacılık, toplumsal etkilere odaklanan yatırımları teşvik eder. Bu, özellikle mikrofinans, sosyal girişimler ve toplumsal konut projeleri gibi alanlarda gerçekleşebilir.
- Risk Yönetimi: Sürdürülebilir finans ve bankacılık, çevresel ve toplumsal riskleri daha etkili bir şekilde yönetmeye odaklanır. Bu, finansal kurumların uzun vadeli sürdürülebilirlik perspektifi ile risk analizi yapmalarını içerir.
- Müşteri ve Yatırımcı Talepleri: Birçok müşteri ve yatırımcı, finansal kurumlardan sürdürülebilirlik ilkelerini benimsemelerini ve çevresel ve toplumsal etkilere duyarlı yatırım seçenekleri sunmalarını talep eder.
Bu nedenle, finansal kurumlar sürdürülebilirlik odaklı ürün ve hizmetler sunarak müşteri ve yatırımcı taleplerine yanıt verirler.
Sürdürülebilir finans ve bankacılık, hem finansal sektörün hem de genel ekonominin daha sürdürülebilir ve çevre dostu bir geleceğe doğru evrilmesine yardımcı olan önemli bir stratejik yaklaşımdır. Bu yaklaşım, finansın ekonomik büyüme ve toplumsal fayda arasındaki dengeyi sağlama amacına yönelik bir adım olarak kabul edilir.
Sürdürülebilir Finansman Bildirgesi
2017 yılında, UN Global Compact üyesi yedi banka, Global Compact Türkiye Sürdürülebilir Bankacılık ve Finans Çalışma Grubu tarafından hazırlanan Global Compact Türkiye Sürdürülebilir Finansman Bildirgesi’ne imza atmıştır. Bildirge ile imzacı bankalar, 50 milyon ABD Doları ve üzerindeki yatırımlardaki kredi süreçlerinde çevresel ve sosyal riskleri değerlendirme süreçlerine alacaklarını beyan etmiştir. Bildirge’nin 6. Maddesi çerçevesinde imzacı bankalar her sene Bildirge’yi güncelleyeceklerini taahhüt etmektedir.
Bildirge 2018 yılında güncellenerek, bankaların çevresel ve sosyal etkisini değerlendirecekleri yatırım tutarı limiti 50 milyon ABD dolarından 20 milyon ABD dolarına indirilmiştir. Ayrıca, imzacı bankalar görev tanımında çevresel ve sosyal unsurların olduğu en az bir personel istihdam edeceklerini taahhüt etmiştir.
2019 yılında yapılan güncelleme ile bankaların çevresel ve sosyal etkisini değerlendirecekleri yatırım tutarı limiti 10 milyon ABD dolarına indirilmiştir.
Türkiye’de Sürdürülebilir Finansman Bildirgesi’ne imza atan bankalar:
• Akbank,
• Garanti BBVA,
• ING Türkiye,
• Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası,
• Şekerbank,
• Türkiye İş Bankası,
• TSKB,
• Yapı Kredi Bankası
Global Compact Türkiye öncülüğünde hazırlanan Bildirge, 2018 Yüksek Düzeyli Siyasi Forum’da (High Level Political Forum) tanıtılan “Global Compact Local Networks: Accelerating National SDG Implementation” raporunda iyi uygulama örneği olarak yerini almıştır.
Global Compact Türkiye Sürdürülebilir Finansman Bildirgesi’ne buradan ulaşabilirsiniz.